บัตรสมาร์ทคาร์ดคืออะไร

บัตรสมาร์ทคาร์ด (Smart Card) คือ บัตรอิเลคทรอนิคส์ ที่ใช้ทำงานหลายๆ อย่าง ได้อย่างรวดเร็ว มีประสิทธิภาพ เช่น บัตรประจำตัวประชาชนที่เป็น สมาร์ทคาร์ด (Smart Card) คือ บัตรที่เก็บข้อมูลต่างๆ ของตัวเจ้าของบัตรไว้ โดยสามารถทราบหรือค้นหาข้อมูลต่างๆ ของเจ้าของบัตรนั้นๆ ได้จากบัตร

บัตรสมาร์ทคาร์ด (Smart  Card)  หรือบางทีก็เรียกว่า "Chip card"  เพราะเป็นบัตรที่มีชิพ IC  (Integrated Circuit) ติดฝังอยู่ในตัวบัตรพลาสติกตามมาตรฐาน ISO เพื่อใช้ในการเก็บข้อมูล และประมวลผลภายในตัวเอง และมีระดับความปลอดภัยสูงในการอ่านเขียน หรืออัพเดตข้อมูล ประกอบด้วย บัตรพลาสติก กาวหรือวัสดุที่ใช้เชื่อมต่อ และหน้าสัมผัสที่บรรจุชิพ สามารถส่งกระแสไฟฟ้า และสัญญาณไฟฟ้า ผ่านทางหน้าสัมผัส ซึ่งถูกแบ่งออกเป็น 8 ส่วน ไปยังตัวชิพ

ชิพนี้มีโครงสร้างและหลักการทำงานเหมือนคอมพิวเตอร์ขนาดเล็กตัวหนึ่ง คือ

• CPU :  ที่สามารถประมวลผลข้อมูลด้วยตัวเอง
• RAM : ทำหน้าที่เก็บข้อมูลระหว่างการทำงาน                       
• ROM : บรรจุระบบจัดการ (OS) และโปรแกรมพื้นฐาน
• EEPROM : บรรจุข้อมูลส่วนตัว และโปรแกรมต่างๆ ทำให้สามารถเพิ่มฟังก์ชันในการใช้งานได้ในภายหลัง

สมาร์ทคาร์ด แบ่งออกเป็น 2 แบบใหญ่ๆ  คือ

1. สมาร์ทคาร์ดแบบมีการสัมผัส (Contact Smart Cards)  ซึ่งการใช้งาน จำเป็นต้องมีการสอดใส่เข้าไปในเครื่องอ่านสมาร์ทคาร์ด (Smart Card Reader) สมาร์ทคาร์ดชนิดนี้เป็นบัตร ที่มีการผนึกชิปทอง ขนาดเล็กเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณครึ่งนิ้วเอาไว้ที่ด้านหน้าบัตร แทนการใช้แถบแม่เหล็ก (Magnetic Stripe) โดยพบว่าใช้กันมากที่สุดในบัตรเครดิต หรือบัตรเอทีเอ็ม เมื่อผู้ใช้สอดใส่บัตรเข้าไปในเครื่องอ่านบัตรสมาร์ทคาร์ดแล้ว มันจะสัมผัสกับหัวต่อหรือคอนเน็กเตอร์ทางไฟฟ้า ซึ่งจะทำการส่งถ่ายข้อมูลเข้า-ออก จากชิป

2. สมาร์ทคาร์ดแบบไม่มีการสัมผัส (Contactless Smart Cards) ซึ่งการใช้งานต้องการเพียงให้วางอยู่ใกล้ๆ กับสายอากาศเท่านั้น สมาร์ทคาร์ดชนิดนี้เป็นบัตรที่มองดูรูปร่างภายนอกแล้ว คล้ายกับบัตรเครดิตพลาสติกแบบหนึ่ง ที่ภายในมีการผนึกชิปคอมพิวเตอร์ และขดลวดสายอากาศไว้ภายใน ซึ่งใช้ในการติดต่อกับเครื่องรับ-เครื่องส่งที่อยู่ในระยะไกล (Remote Receiver/Transmitter)  โดยทั่วไปมักจะใช้บัตรแบบนี้เมื่อต้องมีการดำเนินการทางด้านรายการ (Transactions) อย่างรวดเร็ว เช่น การจัดเก็บเงินค่าผ่านทางด่วน บัตรพนักงานเพื่อใช้ผ่านเข้า-ออกประตูของบริษัท เป็นต้น

นอกจากบัตรสมาร์ทคาร์ดทั้งสองแบบดังกล่าวแล้ว ปัจจุบันยังมีการผลิตสมาร์ทการ์ดแบบผสม หรือที่เรียกว่า "คอมบิ คาร์ด" (Combi Card) ออกมาใช้งานอีกด้วย โดยบัตรแบบนี้เป็นบัตรใบเดียว แต่ทำหน้าที่เป็นทั้งสมาร์ทคาร์ดแบบมีการสัมผัส และสมาร์ทคาร์ดแบบไม่มีการสัมผัส เพื่อเพิ่มความสะดวกและประโยชน์ในการใช้งานมากขึ้น

พลาสติกที่นำมาใช้ผลิตสมาร์ทคาร์ด มีอยู่หลายชนิด แต่ที่นิยมใช้กันมากคือ พีวีซี (PVC-Polyvinyl Chloride) และเอบีเอส (ABS-Acrylonitrile Butadiene Styrene) อย่างไรก็ดี การใช้พีวีซีมีข้อดี คือ  สามารถพิมพ์ลายนูนได้ แต่ไม่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ ส่วนเอบีเอสไม่สามารถพิมพ์นูนได้ แต่นำกลับมาใช้งานใหม่ได้ ขนาดของบัตรพลาสติกถูกกำหนดโดยมาตรฐานระหว่างประเทศ ISO 7810 ซึ่งได้กำหนดถึงคุณลักษณะทางกายภาพของพลาสติก ที่นำมาใช้ทำบัตรด้วย เช่น ความคลาดเคลื่อนของอุณหภูมิ ความยืดหยุ่นในการใช้งาน ตำแหน่งของหน้าสัมผัสทางไฟฟ้า เป็นต้น

ในสมาร์ทคาร์ด มีกลไกการรักษาความปลอดภัยของข้อมูลหลายแบบ โดยหากเป็นบัตรที่ใช้เก็บข้อมูลอย่างเดียว (Memory-Only Card) จะมีความซับซ้อนน้อยกว่าบัตรที่ใช้ไมโครโปรเซสเซอร์ การป้องกันการเข้าถึงข้อมูลที่บรรจุภายในสมาร์ทคาร์ด ควบคุมได้ 2 แนวทาง คือ
 

1. ควบคุมบุคคลที่สามารถเข้าถึงข้อมูล เช่น เข้าถึงได้ทุกคน เฉพาะผู้ถือบัตร หรือ บุคคลที่ระบุไว้เท่านั้น
2. ควบคุมด้วยวิธีการเข้าถึงข้อมูล โดยข้อมูลในบัตรสมาร์ทคาร์ดนั้น สามารถแบ่งออกได้หลายส่วน เช่น ข้อมูลที่อ่านได้อย่างเดียว ข้อมูลที่เพิ่มได้อย่างเดียว ข้อมูลที่ปรับปรุง หรือเปลี่ยนแปลงได้อย่างเดียว ข้อมูลที่ไม่สามารถเข้าไปทำอะไรได้เลย

ข้อดี - ข้อเสีย ของบัตรสมาร์ทคาร์ด

ข้อดี 
- เกิดความประหยัดในภาพรวมต่อกรณีการทำบัตรประจำตัวแบบแยกหน่วย
- สะดวก รวดเร็ว ในการให้บริการแบบ One Stop Service ของหน่วยงานราชการ
- เพิ่มประสิทธิภาพ และประสิทธิผลต่อระบบราชการ ตลอดจน สนับสนุนการให้บริการประชาชน ตามประเภท สิทธิ และสถานะ ได้อย่างถูกต้องแม่นยำ
- ป้องกันการปลอมแปลงตน การแอบอ้างตนเป็นอย่างดี
- ป้องกันการทุจริตในการเบิกจ่ายค่าใช้จ่ายส่วนตัวเกินจำนวนข้าราชการที่มีอยู่จริง
- เกิดมาตรฐาน ของระบบบัตรประจำตัวของชนในชาติ ซึ่งสามารถนำไปพัฒนา หรือประยุกต์ใช้ใน Application อื่นๆ
 
ข้อเสีย
- จะต้องวางระบบป้องกัน และรักษาความปลอดภัยข้อมูลส่วนกลางของทุกหน่วยงานเป็นอย่างดี มิฉะนั้นอาจเกิดความเสียหายอันใหญ่หลวง จากการก่อวินาศกรรมข้อมูลในรูปแบบต่างๆ หรือการเข้าถึงและนำข้อมูลไปใช้โดยผู้ไม่มีอำนาจหน้าที่ได้
- การร่วมมือระหว่างหน่วยงานที่ต้องมีการตกลงใจในระดับสูง
- ความสามารถในการขยายงาน การออกแบบฐานข้อมูลให้รองรับความต้องการต่างๆ ที่จะมีเพิ่มขึ้นในอนาคต (เพิ่ม Option ในบัตรมากขึ้น)
 
ประโยชน์และการนำไปประยุกต์งานเชิงสร้างสรรค์
ประโยชน์เพื่อทำเป็นระบบต่างๆ ได้มากมาย
- ระบบลงเวลา บันทึกข้อมูล พนักงาน, บัตรนักศึกษา ด้วยสมาร์ทคาร์ด
- ควบคุมการเข้า-ออก ด้วย สมาร์ทคาร์ด ( Security Access Control ) เหมือนรถไฟใต้ดิน
- ระบบ Windows Log on ควบคุมการใช้เครื่องคอมพิวเตอร์, อินเตอร์เน็ท
- ประยุกต์ใช้งานอื่นๆ เพื่อเพิ่มความปลอดภัย เพิ่มความสะดวกในการใช้งาน และบันทึกข้อมูล ได้อย่างถูกต้องแม่นยำ